Neki prijevodi Biblije, prevode hebrejski prefiks le sa “za, radi, zbog”, a neki sa “u”. Na ovoj poveznici možete vidjeti te primjere https://biblehub.com/jeremiah/29-10.htm. Zašto je bitno znati pravo značenje ovog stiha? Oni koji tvrde da je u ovom biblijskom stihu, značenje prefiksa le - “za, radi, zbog”, (eng “for”), zastupaju teoriju da se spomenutih 70 godina odnosi na duljinu vladavine Babilona. Sa druge strane, oni koji tvrde da, ovdje spomenuti prefiks le, znači “u” smatraju da se 70 godina odnosi na prorečenu duljinu trajanja židovskog izgnanstva “u” Babilonu. Što je istina?
Djelo, The Dictionary of Classical Hebrew, navodi 30 primjera u kojima prefiks le ima značenje “u, pri, kod” (eng. “at”). Osim toga, kao što je već spomenuto, ne samo Prijevod Novi svijet, nego i mnogi drugi, na isti način prevode hebrejski prefiks le, u Jeremiji 29:10. Što odlučuje pravo značenje prefiksa le? Na svakom mjestu gdje se u Bibliji koristi taj prefiks, kontekst je ono što određuje njegovo značenje. Npr, u Jeremiji 51:2 izraz lə-ḇā-ḇel (לְבָבֶ֛ל), znači “na Babilon”, jer ispred tog izraza, nalazi se glagol “poslati”. U dijelu stiha u Jeremiji 3:17, “... svi će se narodi skupljati u Jeruzalemu”, riječ(i) lî-rū-šā-lim - slova li na početku riječi kratica su od le + yod - imaju značenje “u (Jeruzalemu)”, a isto je i u slučaju sa izrazom lî-hū-ḏāh, u Jeremiji 40:11, gdje ukazuje na lokaciju, tj, na to da je babilonski kralj ostavio ostatak (u) Judi.
Ali, kako nam kontekst pomaže kod Jeremije 29:10? Treba li na ovom mjestu prefiks le, prevesti kao “za, radi, zbog”, ili kao “u”? Ako se prevede sa “za, radi, zbog”, nastaje zbrka i nejasnoća, jer tada broj 70 gubi svoje značenje. Jer, tad ne postoji neki posebni događaj koji bi označavao početak i kraj tog razdoblja, i time se fokus pogrešno usmjerava na vladavinu Babilona, umjesto na Židove. Iz konteksta je jasno da je fokus na izgnanstvu Židova: Stih 14: šə-ḇū-ṯə-ḵem “ zarobljeni (narod) i hiḡ-lê-ṯî “poslani u izgnanstvo” ; stih 16: bag-gō-w-lāh “u izgnanstvo” ; stih 20: kāl-hag-gō-w-lāh “svi vi, izgnanici”; stih 22: lə-ḵōl gā-lūṯ “svi izgnanici (Judini)”; stih 31: ‘al-kāl-hag-gō-w-lāh “svim izgnanicima”. I na kraju, treba ukazati na 30:3, i usporediti taj stih sa 29:10:
Jeremija 30:3: “ Jer, “evo, dolaze dani”, kaže Jehova, “kad ću skupiti zarobljeni narod svoj, Izraela i Judu”, kaže Jehova, “i vratit ću ih u zemlju koju sam dao ocima njihovim te će je opet zaposjesti.”’”
Jeremija 29:10: ““Ovako kaže Jehova: ‘Kad se navrši sedamdeset godina u Babilonu, pohodit ću vas+ i ispunit ću vam dobru riječ svoju da ću vas vratiti na ovo mjesto.’
Oba navedena biblijska stiha govore o istoj stvari. U oba stiha, nalazimo glagol šub “vratiti”, u Hiphil obliku (uzročnom obliku, prema hebrejskoj gramatici). U oba ova stiha, ukazuje se na kraj izgnanstva, izričito jasno u 30:3 :“vratiti zarobljeni narod svoj u zemlju”, i podrazumijeva se u 29:10: “vratiti vas na ovo mjesto”.
Dakle, zbog važnosti koje izraz izgnanstvo zauzima u kontekstu, prevesti u Jeremiji 29:10, prefiks le sa “u” je ispravno i čvrsto utemeljeno. Jer ukazuje na 70 godina izgnanstva Židova u Babilonu, a ne na trajanje Babilonskog carstva.
